Zobacz swój telefon – rozwiązania omijające wykluczenie cyfrowe osób niewidomych
(Zam: 28.05.2013 r., godz. 10.25)W rozwiniętych społeczeństwach dużo łatwiej o rozwarstwienie i możliwość wykluczenia obywateli z poszczególnych sfer życia społecznego. Jedną z takich sfer jest intensywny rozwój usług komunikacyjnych za pośrednictwem urządzeń mobilnych. Nie chodzi jedynie o barierę finansową czy brak wiedzy umożliwiającej dostęp do nowych technologii i korzystanie z nich. Te zagadnienia są poruszane zwykle w odniesieniu do grup szczególnie nimi zagrożonych, jak osoby starsze czy młodzież wywodząca się z rodzin biednych, często dotkniętych patologią.
Wykluczone ze swobodnego korzystania z nowoczesnych urządzeń komunikacyjnych są także osoby niedowidzące i niewidzące. O ile w przypadku komputerów funkcjonują na rynku rozwiązania specjalnie dedykowane dla takich osób, pozwalające im wykorzystywać możliwości komputera i dostępu do internetu, to w przypadku rozwiązań mobilnych nie ma na razie oferty skierowanej do tej grupy odbiorców. Rozwój telefonii komórkowej bazującej na klawiaturze nie powodowało takich problemów jak wszechobecne smartfony i tablety z dotykowymi ekranami. Osoby niewidome i niedowidzące są wobec nich bezradne i niezdolne do korzystanie z ich funkcji
Nie znaczy to jednak, że w tej materii nic się nie zmenia. Można zaobserwować dwa kierunki działań w celu zlikwidowania bariery w swobodnym korzystaniu z przenośnych urządzeń.
Pierwsze to wykorzystanie istniejących urządzeń i przygotowanie dla nich odpowiedniego oprogramowania umożliwiającego sterowanie za pomocą głosu. Urządzenie komunikuje się z użytkownikiem także za pomocą komend głosowych – jest więc to rozwiązanie podobnie do stosowanego z powodzeniem w komputerach przystosowanych dla osób niedowidzących i niewidomych. Kompletny projekt takiej platformy na smartfony został rozwinięty w Polsce.
Druga koncepcja opiera się na przystosowaniu urządzenia w całości dedykowanego dla osób posługujących się językiem Braille’a. Ten drugi projekt powstał co prawda już w 2011 r., jednak został upubliczniony dopiero w tym roku za sprawą nagrody przyznanej jego twórcy.
Jest nim 29-letni mieszkaniec Indii Sumit Dagar. Wygrał główną nagrodę w konkursie Rolex Award for Enterprise. Nagroda przyznawana jest od 35 lat jako wyraz wsparcia i promocji dla rozwiązań indywidualnych twórców, którzy swoją wiedzę i zdolności wykorzystują dla poprawy jakości życia innych ludzi. Nagroda jest przyznawana w kilku kategoriach w tym także związanych z narodowym dziedzictwem i środowiskiem naturalnym.
Smartfon Sumita Dagara wykorzystuje możliwości tzw. inteligentnych materiałów – termo sprężystych stopów aluminium z pamięcią kształtu. „Wyświetlacz” urządzenia składa się z matrycy malutkich metalowych pręcików, które, podnosząc się i opadając, tworzą wypukły obrys prezentowanych treści, także obrazów i materiałów wideo. Dzięki temu osoby niewidome będą mogły wysyłać i odbierać smsy, prezeglądać mapy, grać w gry i wykonywać wiele innych czynności, które na zwykłym smartfonie byłyby niemożliwe.
Pierwsza próba wejścia na rynek takiego urządzenia miała miejsce już w 2006 r. Koreański gigant elektroniczny Samsung zaprezentował Touch Messenger. Urządzenie to było jednak znacznie prostsze i w zasadzie umożliwiało wymianę widomości tekstowych za pomocą alfabetu Braille’a. Mimo gorącego przyjęcia i licznych nagród Touch Messenger nie wszedł do produkcji. Prawdopodobnie wąski zakres funkcjonalności ograniczył zainteresowanie grupy docelowej lub ówczesny boom zepchnął niszowy projekt na boczny tor.
Rynek w końcu upomniał się o telefon bazujący na alfabecie. W miejsce działań społecznych weszła czysta kalkulacja. Rynek urządzeń mobilnych powoli się wysyca, a szacunki mówią, że na świecie żyje blisko180 mln osób niewidzących i niedowidzących. To potężna nisza i łakomy kąsek dla koncernów.
Tymczasem swoje rozwiązanie dla osób niewidomych, wykorzystujące przetarte szlaki na rynku komputerowym, oferuje polski producent: See You Phone. To rodzimy pomysł na kompletną platformę komunikacji głosowej z urządzeniem mobilnym. Urządzenia aktualnie dedykowane do tej aplikacji to Galaxy Nexus.
Samsung Galaxy Nexus to urządzenie deweloperskie. Do wgrania aplikacji, będącej podstawą platformy, potrzebne są źródła systemu, odpowiednie sterowniki. Google stworzyło otwarty telefon i otwarty system, z którego z łatwością mogą skorzystać twórcy See You Phone. Telefony po wgraniu oprogramowania, pozwalającego na pełną kontrolę nad funkcjonalnością przy użyciu komend głosowych, pracują na 100 proc. swoich możliwości w wirtualnym operatorze sieci komórkowej See You Mobile. Operator ten pracuje na wykupionej od Orange usłudze. Najważniejszą usługą dodatkową w See You Mobile jest prywatny asystent. Wystarczy wypowiedzieć „asystent”, by połączyć się z osobą fizyczną, która może pomóc zamówić bilet na samolot, zarezerwować stolik w restauracji itp. Nie ma tu umowy lojalnościowej, klient może w dowolnym momencie zrezygnować z abonamentu. See You Mobile wprowadził też abonament za złotówkę, który rozliczany jest z tego, co abonent wydzwoni. See You Platform to planowany rozwój usługi, którą będzie można uruchomić na każdym smartfonie z Androidem. Dzięki temu będzie można na dowolnym telefonie z tym system operacyjnym osiągnąć ok. 80 proc. funkcjonalności z See You Phone. W planach jest jeszcze See You Apps. To podzielenie tej platformy na aplikacje, które będą dostępne w Google Play. Np. Notatnik Głosowy, Lupa Optyczna, Wysyłanie SMS.
Twórca rozwiązania See You Phone Marcin Łapa zaczął się interesować ograniczeniami ludzi niedowidzących i niewidomych w korzystaniu z nowoczesnych urządzeń mobilnych przez swoja mamę. Zalicza się ona do osób niedowidzących. Marcin na bieżąco tworzył kilka prototypów z myślą o pomocy mamie. Dzięki temu mogła wysyłać i odbierać smsy. Po pierwszych sukcesach powstał pomysł na sieć komórkową, asystenta i wiele usług ułatwiających codziennie życie osobom niewidomym. Stale następuje rozwój funkcji, np. specjalistyczna lupa do rozpoznawania tekstu tzw. OCR (Opticval Character Recognition), odtwarzacz audio (z obsługą zamkniętego formatu wydawniczego Daisy dla niewidomych). Wśród użytkowników dużym powodzeniem cieszy się notatnik z dyktowaniem głosowym. Warto wspomnieć także o głosowej obsłudze portali społecznościach, takich jak Facebook czy Twitter.
Wejście w taką funkcję jest bardzo intuicyjne – wywołuje je podwójne tąpnięcie ekranu, komenda „Facebook”, a następnie „przeczytaj tablicę”. System czyta datę wysłania ostatniego posta, imię i nazwisko wysyłającego. Zgłoszenie komendy „Lubię!” powoduje, że post zostanie zlajkowany.
System jest stale rozwijany i użytkownik ma dostęp do aktualizacji i nowych możliwości. Problemem pozostaje cena, która obejmuje telefon wraz z oprogramowaniem i wynosi ponad 2000 zł. Ominięcie wykluczenia technologicznego na poziomie software niestety nie omija bariery materialnej potencjalnych nabywców.
Twórca systemu ma jednak bardzo duże koszty własne – każdy telefon musi zakupić u producenta, a prace nad systemem to tysiące przepracowanych godzin. Być może w ślad za tym pojawi się rozwiązanie systemowe ułatwiające finansowy dostęp do technologii. W Polsce żyje 900 tys. osób niewidomych i niedowidzących.
Dagmara Chłopicka
Nie znaczy to jednak, że w tej materii nic się nie zmenia. Można zaobserwować dwa kierunki działań w celu zlikwidowania bariery w swobodnym korzystaniu z przenośnych urządzeń.
Pierwsze to wykorzystanie istniejących urządzeń i przygotowanie dla nich odpowiedniego oprogramowania umożliwiającego sterowanie za pomocą głosu. Urządzenie komunikuje się z użytkownikiem także za pomocą komend głosowych – jest więc to rozwiązanie podobnie do stosowanego z powodzeniem w komputerach przystosowanych dla osób niedowidzących i niewidomych. Kompletny projekt takiej platformy na smartfony został rozwinięty w Polsce.
Druga koncepcja opiera się na przystosowaniu urządzenia w całości dedykowanego dla osób posługujących się językiem Braille’a. Ten drugi projekt powstał co prawda już w 2011 r., jednak został upubliczniony dopiero w tym roku za sprawą nagrody przyznanej jego twórcy.
Jest nim 29-letni mieszkaniec Indii Sumit Dagar. Wygrał główną nagrodę w konkursie Rolex Award for Enterprise. Nagroda przyznawana jest od 35 lat jako wyraz wsparcia i promocji dla rozwiązań indywidualnych twórców, którzy swoją wiedzę i zdolności wykorzystują dla poprawy jakości życia innych ludzi. Nagroda jest przyznawana w kilku kategoriach w tym także związanych z narodowym dziedzictwem i środowiskiem naturalnym.
Smartfon Sumita Dagara wykorzystuje możliwości tzw. inteligentnych materiałów – termo sprężystych stopów aluminium z pamięcią kształtu. „Wyświetlacz” urządzenia składa się z matrycy malutkich metalowych pręcików, które, podnosząc się i opadając, tworzą wypukły obrys prezentowanych treści, także obrazów i materiałów wideo. Dzięki temu osoby niewidome będą mogły wysyłać i odbierać smsy, prezeglądać mapy, grać w gry i wykonywać wiele innych czynności, które na zwykłym smartfonie byłyby niemożliwe.
Pierwsza próba wejścia na rynek takiego urządzenia miała miejsce już w 2006 r. Koreański gigant elektroniczny Samsung zaprezentował Touch Messenger. Urządzenie to było jednak znacznie prostsze i w zasadzie umożliwiało wymianę widomości tekstowych za pomocą alfabetu Braille’a. Mimo gorącego przyjęcia i licznych nagród Touch Messenger nie wszedł do produkcji. Prawdopodobnie wąski zakres funkcjonalności ograniczył zainteresowanie grupy docelowej lub ówczesny boom zepchnął niszowy projekt na boczny tor.
Rynek w końcu upomniał się o telefon bazujący na alfabecie. W miejsce działań społecznych weszła czysta kalkulacja. Rynek urządzeń mobilnych powoli się wysyca, a szacunki mówią, że na świecie żyje blisko180 mln osób niewidzących i niedowidzących. To potężna nisza i łakomy kąsek dla koncernów.
Tymczasem swoje rozwiązanie dla osób niewidomych, wykorzystujące przetarte szlaki na rynku komputerowym, oferuje polski producent: See You Phone. To rodzimy pomysł na kompletną platformę komunikacji głosowej z urządzeniem mobilnym. Urządzenia aktualnie dedykowane do tej aplikacji to Galaxy Nexus.
Samsung Galaxy Nexus to urządzenie deweloperskie. Do wgrania aplikacji, będącej podstawą platformy, potrzebne są źródła systemu, odpowiednie sterowniki. Google stworzyło otwarty telefon i otwarty system, z którego z łatwością mogą skorzystać twórcy See You Phone. Telefony po wgraniu oprogramowania, pozwalającego na pełną kontrolę nad funkcjonalnością przy użyciu komend głosowych, pracują na 100 proc. swoich możliwości w wirtualnym operatorze sieci komórkowej See You Mobile. Operator ten pracuje na wykupionej od Orange usłudze. Najważniejszą usługą dodatkową w See You Mobile jest prywatny asystent. Wystarczy wypowiedzieć „asystent”, by połączyć się z osobą fizyczną, która może pomóc zamówić bilet na samolot, zarezerwować stolik w restauracji itp. Nie ma tu umowy lojalnościowej, klient może w dowolnym momencie zrezygnować z abonamentu. See You Mobile wprowadził też abonament za złotówkę, który rozliczany jest z tego, co abonent wydzwoni. See You Platform to planowany rozwój usługi, którą będzie można uruchomić na każdym smartfonie z Androidem. Dzięki temu będzie można na dowolnym telefonie z tym system operacyjnym osiągnąć ok. 80 proc. funkcjonalności z See You Phone. W planach jest jeszcze See You Apps. To podzielenie tej platformy na aplikacje, które będą dostępne w Google Play. Np. Notatnik Głosowy, Lupa Optyczna, Wysyłanie SMS.
Twórca rozwiązania See You Phone Marcin Łapa zaczął się interesować ograniczeniami ludzi niedowidzących i niewidomych w korzystaniu z nowoczesnych urządzeń mobilnych przez swoja mamę. Zalicza się ona do osób niedowidzących. Marcin na bieżąco tworzył kilka prototypów z myślą o pomocy mamie. Dzięki temu mogła wysyłać i odbierać smsy. Po pierwszych sukcesach powstał pomysł na sieć komórkową, asystenta i wiele usług ułatwiających codziennie życie osobom niewidomym. Stale następuje rozwój funkcji, np. specjalistyczna lupa do rozpoznawania tekstu tzw. OCR (Opticval Character Recognition), odtwarzacz audio (z obsługą zamkniętego formatu wydawniczego Daisy dla niewidomych). Wśród użytkowników dużym powodzeniem cieszy się notatnik z dyktowaniem głosowym. Warto wspomnieć także o głosowej obsłudze portali społecznościach, takich jak Facebook czy Twitter.
Wejście w taką funkcję jest bardzo intuicyjne – wywołuje je podwójne tąpnięcie ekranu, komenda „Facebook”, a następnie „przeczytaj tablicę”. System czyta datę wysłania ostatniego posta, imię i nazwisko wysyłającego. Zgłoszenie komendy „Lubię!” powoduje, że post zostanie zlajkowany.
System jest stale rozwijany i użytkownik ma dostęp do aktualizacji i nowych możliwości. Problemem pozostaje cena, która obejmuje telefon wraz z oprogramowaniem i wynosi ponad 2000 zł. Ominięcie wykluczenia technologicznego na poziomie software niestety nie omija bariery materialnej potencjalnych nabywców.
Twórca systemu ma jednak bardzo duże koszty własne – każdy telefon musi zakupić u producenta, a prace nad systemem to tysiące przepracowanych godzin. Być może w ślad za tym pojawi się rozwiązanie systemowe ułatwiające finansowy dostęp do technologii. W Polsce żyje 900 tys. osób niewidomych i niedowidzących.
Dagmara Chłopicka
